W tym roku tak się złożyło, że pierwszy, majowy weekend, wydłużył nam się bardzo, ale to bardzo, bowiem stało się to za sprawą wolnego, poniedziałkowego Święta Pracy i środowych obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 – go Maja.
3 maja, przypadała 226. rocznica uchwalenia Konstytucji Pierwszej RP. Właściwie była to Ustawa Rządowa z dnia 3 maja, regulująca zarazem ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Z tej ważnej dla Polski okazji, także w Kamieniu Pomorskim odbyły się uroczystości, poprzedzone mszą św. w intencji Ojczyzny, którą sprawował ks. kanonik, Dariusz Żarkowski.
Kolejnym miejscem obchodów był dziedziniec Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. S. Staszica, gdzie po przedstawieniu przez uczennice ZSP rysu historycznego tego wydarzenia oraz krótkim przemówieniu Starosty Powiatu Kamieńskiego, Józefa Malca, liczne delegacje, w tym: władz gmin Golczewo oraz Kamień Pomorski, a także kilku instytucji, służb mundurowych oraz szkół, w obecności licznych pocztów sztandarowych, pod pomnikiem ks. Stanisława Staszica złożyły biało – czerwone wiązanki kwiatów.
Odpowiednia, dość w miarę sprzyjająca pogoda towarzyszyła uroczystościom, które na dziedzińcu kamieńskiego ZSP odbyły się już po raz jedenasty z rzędu. Szkoda tylko, że nie po raz pierwszy mieszkańcy miasta nie popisali się i po prostu nie dopisali. Zapewne jakże ważną dla naszego kraju datę świętują w swój inny (grillowy) sposób.
Rys historyczny:
Konstytucja 3 maja miała być odpowiedzią na pogarszającą się sytuację wewnętrzną i międzynarodową Rzeczypospolitej Obojga Narodów, która jeszcze 150 lat wcześniej była jedną z największych potęg europejskich i największym krajem w Europie. O potrzebie reform pisał już 200 lat wcześniej Piotr Skarga, piętnując indywidualne i zbiorowe wady obywateli Rzeczypospolitej. W tym samym okresie pisarze i filozofowie tacy jak Andrzej Frycz Modrzewski i Wawrzyniec Goślicki oraz Jan Zamoyski wraz ze szlachtą opowiadającą się za egzekucją praw wzywali do wprowadzenia gruntownych reform.
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez Sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię konstytucyjną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od 27 lat (od wprowadzenia w 1764 roku skonfederowanej organizacji pracy sejmu) liberum veto. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
Przyjęcie monarchicznej Konstytucji 3 maja z roku 1791, spowodowało opozycję republikanów oraz sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 roku było protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie w obronie konstytucji Polska, zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II, została pokonana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej, wspierające konfederacją targowicką – spisek polskich magnatów przeciwnych zmianie ustroju Rzeczypospolitej.
Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodległość. Zdaniem dwóch jej współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja, była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja obowiązywała przez 14. miesięcy, w ciągu których Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, będących rozwinięciem jej postanowień. Sejm grodzieński aktem z Grodna z dnia 23 listopada 1793 uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne.
Obserwator
